ارگونومی در خانه

∴ ارگونومی چیست؟
ارگونومی دانشی است که به رابطه میان انسان، ماشین و محیط پیرامون او می پردازد و طراحی وسایل و دستگاههای مورد استفاده را به گونه ای پیشنهاد می کند که راحتی، دسترسی، ایمنی و بازدهی را بالا برده ودشواری، خطر، خستگی و هزینه ها را کاهش دهد. ارگونومی دانش مطالعه ویژگیها و خصوصیات انسان به منظور طراحی مناسب محیط کار و زندگی می باشد.

∴ اهمیت ارگونومی در منزل
اهمیـت ارگـونومـی در منـزل عدم رعایت اصول ارگونومی از مهمترین ریسک فاکتورهای بروز اختلالات اسکلتی عضلانی می باشد.
آمارها نشان می دهد که این عوارض در بین خانم های خانه دار نیز به شدت رو به افزایش است.
احتمالاً در جمع آشنایان و بستگان خود خانم های خانه داری را می شناسید که مرتباً از درد در ناحیه گردن، کمر، زانو، مچ و بی حسی و کرخی اندام ها شکایت می کنند. ریشه بسیاری از این عوارض به عدم رعایت اصول ارگونومی در انجام کارهای روزانه برمی گردد.
با رعایت بعضی از اصول ساده ارگونومی که در ادامه اشاره می گردد می توان از بروز اختلالات فوق الذکر پیشگیری نموده و یا حداقل آنها را کاهش داد.
حمـل دستـی بـارها قطعاً یک خانم خانه دار در طول روز برای خرید روزانه منزل مجبور به حمل بار ارگونومی دانشی است که به رابطه میان انسان، ماشین ومحیط پیرامون او می پردازد و طراحی وسایل و دستگاههای مورد استفاده را به گونه ای پیشنهاد می کند که راحتی، دسترسی، ایمنی وبازدهی را بالا برده ودشواری، خطر، خستگی و هزینه ها را کاهش دهد. ارگونومی دانش مطالعه ویژگیها و خصوصیات انسان به منظور طراحی مناسب محیط کار و زندگی می باشد. اهمیـت ارگـونومـی در منـزل عدم رعایت اصول ارگونومی از مهمترین ریسک فاکتورهای بروز اختلالات اسکلتی عضلانی می باشد. آمارها نشان می دهد که این عوارض در بین خانم های خانه دار نیز به شدت رو به افزایش است. احتمالاً در جمع آشنایان و بستگان خود خانم های خانه داری را می شناسید که مرتباً از درد در ناحیه گردن، کمر، زانو، مچ و بی حسی و کرخی اندام ها شکایت می کنند. ریشه بسیاری از این عوارض به عدم رعایت اصول ارگونومی در انجام کارهای روزانه برمی گردد. با رعایت بعضی از اصول ساده ارگونومی که در ادامه اشاره می گردد می توان از بروز اختلالات فوق الذکر پیشگیری نموده و یا حداقل آنها را کاهش داد.

∴ حمـل دستـی بـارها
قطعاً یک خانم خانه دار در طول روز برای خرید روزانه منزل مجبور به حمل بار با دست می شود که گاهی حجم زیادی از خرید روزانه در مسافت طولانی با دست حمل می گردد. جابجایی اثاث منزل، حمل ظروف سنگین پر از غذا و… از مواردی هستند که می تواند سلامتی افراد را تحت تاثیر قرار بدهد رعایت نکات زیر می تواند کمک کننده باشد:
برای خرید روزانه از چرخ دستی استفاده گردد.
هنگام استفاده از چرخ دستی آن را با هل دادن (نه کشیدن) در جلوی بدن خود حرکت دهید.
هنگام بلند کردن کودکان یا هر وسیله دیگری از زمین، کمر را صاف نگه داشته، زانو را خم کرده و تا حد امکان به بار مورد نظر نزدیک شوید.
اگر مجبور به حمل کودکان در مسافتهای طولانی هستید، استفاده از “آغوشی مخصوص” موجب توزیع فشار وارده به کل تنه شده و بروز کمر درد را کاهش می دهد.
برای حمل و نقل و جابجایی اثاثیه سنگین منزل از دیگران کمک بگیرید.
از خمیدن و چرخش کمر به طرفین اجتناب گردد این وضعیت بدترین حالت ممکن برای ستون فقرات است و فشار خیلی زیادی را به ناحیه کمر وارد می نماید.

∴ وضعیت های ارگونومیکی بدن در کارهای روزانه

– نحوه صحیح ایستادن:

1/ سعی کنید به مدت طولانی در یک وضعیت نیاستید. امـا هرگاه مجبور به این کار شدید، سعی کنید یک پای خود را با قرار دادن روی یک جعبه و یا چهار پایه بالا نگاه دارید و پس از مدتی پای بالا آمده را با پای دیگر عوض کنید.
2/ هنگام ایستادن وزن خـود را روی هـر دو پا توزیع کرده و بیشترین وزن خود را به روی زیر انگشت شست پا اعمال کنید و نه پاشنه پا، بـهتـر اسـت پـاها را نـیز به اندازه عرض شانه از هم باز کنید.
3/ کفش پاشنه کوتاه و راحت به پا کنید.

– نحوه صحیح راه رفتن:

1/ سر را بالا نگاه داشته و با چشمهایتان مستقیم به جلو نگاه کنید.
2/ شانه های خود را در یک راستا با مابقی بدنتان حفظ کنید.
3/ حرکت طبیعی بازوها هنگام راه رفتن را مختل نکنید.
4/ پاها را در یک راستا و موازی هم قرار داده و به اطراف منحرف نکنید.

– نحوه صحیح نشستن:

1/ وزن بدن را به طـور مسـاوی روی دو سوی باسن خود تـوزیع کنـید. زانوها باید همسطح باسن و یا بـالاتـر از آن قرار گیرد، برای این کار می تـوانید از یک زیر پایی استفاده کنید. پاها نباید روی یکدیگر قرار گیرند.
2/ سعی کنید در یک وضعیت بیش از 30 دقیقه ننشینید. برخیزید و پس از انجام دادن چند حرکت کششی مـجددا بنشینید.
3/ هـنـگام برخاستن از حالت نشسته به سمت جلوی صندلی حرکت کرده و با صاف کردن پاهــا برخــیزید. از خـم شدن به جـلو از ناحـیه کمر بپرهیزید. سپس حـرکت کششـی انجام دهید مثلا 10 مرتبه کمر خود را خم و راست کنید.
4/ از خم کردن گردن به اطراف تا حد امکان خودداری کنید و جای این کار تمام بـدن خود را به سمت دلخواه بچرخانید.

هنگام نشستن پشت میز کامپیوتر به نکات زیر توجه کنید:

1/ مچ دست ها باید مستقیم باشد و به سمت بالا و پایین و یا طرفین خم نشده باشد.
2/ ران موازی با سطح کف اتاق باشد.
3/ آرنج باید زاویه 90 درجه باشد.
4/ زانوها باید 2 الی 3 سانتی متر از لبه صندلی جلوتر باشد.
5/ مانیتور باید 45 الی 55 سانتی متر از پیشانی فاصله داشته باشد. راس مانیتور نیز با سطح چشم ها در یک راستا باشد. صفحه کلید بهتر است 2 سانتی متر بالاتر از ساعد قرار گرفته و کمی نیز خم گردد.
6/ از پد موس مناسب استفاده شود.

∴ استراحت در منزل

مبل و کاناپه ای که برای استراحت و لم دادن استفاده می کنید باید دارای تکیه گاه مناسب برای کمر و گردن باشد. محل نشستن آن باید نرم و انعطـاف پذیر بوده و در اثر سنـگینی بدن حدود6 تا 10سانتی متـر فرو رود. پشتـی آن باید حالت طبیعـی ستـون فقـرات (S شکل) را حفظ نماید. بلندی آن در حدی باشد که باعث آویزان شدن پاها نشود.
چیدمان مبل و زاویه قرار گیری تلویزیون طوری باشد که مجبور نشوید، برای ساعت های طولانی کمر و گردن خود را به اطراف بچرخانید یا بالا و پایین نگه دارید.
برای خوابیدن از تشکهای نسبتاً سفت، در اندازه مناسب استفاده نموده و از بالش به اندازه مناسب استفاده نمایید تا انحنای طبیعی گردن حفظ گردد.
بهترین وضعیت خوابیدن، دراز کشیدن به پشت می باشد. خوابیدن به پهلوی چپ باعث فشار مضاعف بر قلب و خوابیدن بر روی شکم باعث افزایش انحنای ستون و همچنین مشکل شدن تنفس می گردد.

∴ انجام امور روزانه

• هنگام پوشیدن شلوار از صندلی استفاده کنید تا تعادل بدن حفظ گردد.
• برای پوشیدن کفش و جوراب از چهار پایه استفاده کنید تا مجبور نشوید کمر خود را زیاد خم کنید. از صندلی در کنار میز تلفن استفاده نمائید تا مجبور نشوید بصورت طولانی مدت سر پا بایستید.
• در صورت امکان از روشنایی خورشید استفاده کنید.
• در استفاده از جاروی برقی دسته آنرا طوری تنظیم نمائید که مجبور به خم کردن کمر نشوید. وسایلی که به طور مکرر مورد استفاده قرار می گیرد را در طبقه بالای کابینت زمینی، وسایلی که کمتر مورد استفاده قرار می گیرند را در طبقه پائین کابینت زمینی و وسایلی که به ندرت مورد استفاده قرار می گیرند را در کابینت دیواری نگهداری نمائید.
• تا حد امکان از چمباتمه زدن و زانو زدن در روی زمین اجتناب نموده و از صندلی مناسب استفاده نمائید.
• انجام برخی از امور منزل از جمله تمیز کاری، آشپزی، خرد کردن سبزی و گوشت موجب فشار در مچ دست می گردد، در انجام کارهای خود سعی کنید مچ دست از حالت طبیعی خارج نشده و به صورت متناوب در بین کار استراحت کنید.