تاریخ بشر نشان می دهد که از آغاز دوره های زیستی، انسان همواره و به دلیل نیازهای مختلف به نحوی با ذخایر طبیعی و معادن در ارتباط بوده است.
چخماق (سیلیکون دی اکسید) اولین ماده ای است که بشر متوجه آن شد و از آن به علت ویژگی مضرس خود به عنوان یک ابزار برنده استفاده کرد. با پیشرفت تمدن ها، فلزات نیز مورد توجه و استفاده بشر قرار گرفتند.
طلا اولین فلزی است که با شستن ماسه رودخانه ها استحصال می شد و پس از آن مس و آهن برای ساخت ابزارهای نظامی و کشاورزی از دل زمین استخراج شدند.
شواهد باستان شناسی نشان می دهد که مهد استخراج فلزات توسط بشر، فلات ایران و فلات آناتولی بوده است.
گستره تاریخی این شواهد از هزاره هفتم پیش از میلاد (دوران نوسنگی) تا هزاره اول پیش از میلاد (عصر آهن) است. پیشینه یکجا نشینی به صورت روستاهایی با پیشه کشاورزی در فلات ایران به دوران نوسنگی (از 4000 سال تا 8500 سال قبل از میلاد) باز میگردد و نخستین اکتشافات مربوط به استفاده از فلزات نیز به همین دوره و به حدود 6500 سال قبل از میلاد در علی کوش واقع در دشت دهلران مربوط می شود.
ایرانی ها از دیرباز با روش های متفاوتی قادر به استخراج و ذوب فلزات بوده اند؛ به معدنکاری باستانی، معدنکاری “شدادی” گفته می شود. ابتدایی ترین روش در معدنکاری شدادی با برپایی آتش برای داغ کردن سنگ ها و متعاقبا سرد کردن آن ها به منظور ایجاد ترک و در نهایت توسط ضربه زدن بر درزها به وسیله گوه و پتک صورت می گرفت.
در حال حاضر بخش عمده ای از این روش جای خود را به استفاده از مواد منفجره داده است.
ماده منفجره مطمئن ترین ابزار برای شکستن سنگ است زیرا از قدرت لازم برای شکستن آن برخوردار بوده و در همه شرایط از قبیل حفر تونل، خرد کردن سنگ در زیر آب، ایجاد معبر باریک یا عریض در سنگ و نظایر آن قابلیت کاربرد دارد.
هنر ماده منفجره این است که انرژی خود را در زمان بسیار کوتاه آزاد می کند و به همین دلیل قادر است هر نوع سنگی را بشکند.
مهم ترین خصوصیات ماده منفجره که آن را به عنوان ابزار کاربردی در معدنکاری تبدیل کرده است می توان به سرعت بالای آن در انجام وظیفه، ایمنی بالا، قبمت مناسب و امکان حمل و نقل آسان آن به محل های استفاده اشاره کرد.
بر اساس آخرین نتایج اعلامی مرکز آمار ایران، تعداد کل معادن کشور در سال 1400 برابر با 10 هزار و 170 معدن بوده است که از این تعداد 6هزار و 861 معدن فعال و سه هزار و 309 معدن غیر فعال است.
تعداد شاغلان در معادن در حال بهره برداری کل کشور در سال 1397 حدود یک صد هزار نفر برآورده شده است. همچنین ارزش سرمایه گذاری معادن در حال بهره برداری کشور در سال 1397 معادل 19476266 میلیون ریال برآورده گردیده است.
مقدار ماده منفجره در هر کشور می تواند شاخصی برای ارزیابی کمیت برنامه های توسعه آن کشور باشد.
از مصرف سالانه مواد منفجره صنعتی در دنیا آمار دقیقی در دست نیست اما با توجه به برخی آمارهای موجود، مقدار ماده منفجره که سالانه در دنیا به مصرف کارهای عمرانی و استخراج معادن می رسد حدود 8 میلیون تن برآورد می شود.
مصرف سالانه مواد منفجره صنعتی در ایران حدود 30000 تن برآورد می شود. به تناسب مساحت و در مقام مقایسه با سیار کشورها، مصرف ماده منفجره در ایران کم است.
با توجه به مطالب فوق پرداختن به موضوعات ایمنی در استفاده از مواد منفجره در فعالیت های معدنی یک ضرورت انکار ناپذیر محسوب می شود. در همین راستا و با توجه به هم جواری و نقاط مشترک بسیار زیاد بین دو کشور همسایه یعنی ایران و ترکیه از نقطه نظر خصوصیات جغرافیایی و همچنین فرهنگ عمومی مردم و به تبع آن فرهنگ ایمنی نیروی کار و امکان استفاده از تجارب متخصصان حوزه ایمنی معادن کشور ترکیه کتاب حاضر بر اساس ترجمه کتاب:
Patlayıcı Maddelerin Taşınmasında ve Depolanmasında Iş Güvenlığı Uygulamaları: Sınıf 1 Tip
صورت گرفته است.
از آن جایی که بخش قابل توجهی از کتاب حاضر به بررسی و ارجاع قوانین مرتبط ترکیه در حوزه ایمنی معادن اشاره کرده است، در ترجمه آن سعی گردیده با جایگزینی آن ها با موارد مشابه کشور ایران استفاده از کتاب برای علاقمندان ایرانی آن آسان تر گردد.