کمک‌های اولیه مجموعه اقدامات و مراقبت‌های فوری و آنی است که برای نجات جان مصدوم یا جلوگیری از بدتر شدن وضعیت مصدوم که بلافاصله پس از وقوع حادثه و قبل از رسیدن اورژانس بر روی شخص مصدوم تا رسیدن پزشک، نیروهای امدادی و رساندن به مراکز درمانی توسط یک شخص آموزش دیده صورت می‌گیرد.
هدف اصلی از این اقدامات عبارتند از:
1-جلوگیری از مرگ (زنده نگه‌داشتن جان مصدوم)
2-پیشگیری و جلوگیری از پیشرفت درد، صدمات و عوارض بعدی
3-کاهش درد و رنج مصدوم تا زمان بهبودی
4-جلوگیری از شدت یافتن عارضه یا افزایش مصدومیت
5-این اقدامات می‌توانند شامل اقدامات جسمی یا روحی باشند
اهداف و وظایف
هدف امدادگر، نجات یا زنده نگاه داشتن شخص یا اشخاص تا رسیدن به مراکز درمانی است که باید نکات زیر رعایت شود:
1-حفظ خونسردی
2-انتقال مصدوم از محیط پرخطر به محیط با حداقل امنیت (مثل انتقال به خارج از ساختمانی که دچارحریق شده‌است)
3-روحیه دادن به مصدوم و خودداری از تضعیف روحیه وی (درصورت لزوم)
4-بازرسی راه های تنفسی و علائم حیاتی
5-تعیین نوع جراحات و ضایعات برای تعیین نوع اقدام‌های لازم
6-کنترل خون ریزی داخلی و خارجی، علایم مسمومیت و شکستگی ها و سایر آسیب‌ها برحسب اولویت .
7-فراهم کردن امکان آشایس و راحتی بیمار تا رسیدن امکانات درمانی
انواع آسیب های مورد نیاز به حضور امداگر
مهم‌ترین مواردی که نیاز به اقدام امدادگر دارد شامل این موارد هستند:
1-مسمومیت
2-بیهوشی و اغما (کما)
3-اشکالات تنفسی و خفگی
4-مشکلات قلبی
5-خونریزی خارجی و داخلی
6-زخم ها
7-گزیدگی
8-شوک
9-سوختگی
10-برق گرفتگی
11-گرمازدگی و سرمازدگی
12-آفتاب سوختگی
13آسیب های چشمی (اشعه ها، اسیدهاو…)
14-شکستگی و در رفتگی استخوان
15-گوفتگی و ضرب دیدگی
16-عوارض عود بیماری های مزمن (دیابت، صرع و …)
17-آسیب های ورزشی
18-خودکشی ها و مشکلات شدید روحی
وضعیت ریکاوری
در صورتی که فردی دچار مصرف بیش از حد مواد مخدر یا اوردوز شده باشد، لازم است که بدن او را در وضعیت ریکاوری یا بهبودی قرار دهید. بدین منظور لازم است که مراحل زیر طی شوند:
مرحله اول: در حالت خوابیده، سر فرد را به سمت عقب چرخانده و چانه او را بالا بکشید، به طوری که مسیر تنفس وی باز شود.
مرحله دوم: بدن فرد را به روی یکی از پهلوها غلطانده و دستان وی را زیر سر و گونه اش قرار دهید تا مانع از تماس سر با زمین یا چرخیدن آن شود.
مرحله سوم: زانوی بالایی را به سمت بالا کشیده و خم کنید تا به صورت یک تکیه گاه روی زمین قرار بگیرد.
مرحله چهارم: مجدداً وضعیت مسیر تنفسی وی را کنترل کرده و سر او را به سمت عقب بکشید تا تنفس وی راحت تر شود.
مرحله پنچم: با شماره اورژانس تماس گرفته (115 در ایران) و تا زمان رسیدن آمبولانس در کنار مصدوم بمانید.
برای آموزش های کامل و مرحله به مرحله ی کمک به مصدوم به همراه نمونه تصویری هریک از موارد آموزشی، می توانید با مراجعه به سایت انتشارات حک و خرید کتاب کمک های اولیه در این مسیر یاری دهنده تیم امداد در شرایط بحرانی با شید.