امروزه در محیط کار و زندگی ما هزاران حلال شیمیایی وجود دارد ما به نوعی با آن ها در تماس هستیم. از صنایعی همچون پتروشیمی، صنایع شیمیایی، نساجی و… گرفته تا محیط خانه که موادی مثل رنگ زداها، چسب ها، مواد شوینده و حشره کش ها و… را مورد استفاده قرار می دهیم.
∴ حلال های شیمیایی چه خطراتی برای ما دارند:
• حلال ها بسته به نوعی که مورد استفاده قرار می گیرد و ترکیب شیمیایی آن عوارض متنوعی را برای سلامتی ما ایجاد می کنند.
برخی از این عوارض کوتاه مدت هستند (مثل تحریک چشم ها،ریه ها و پوست،حالت تهوع، گیجی،سردرد و…) و برخی دیگر در دراز مدت برای ما مشکلاتی را فراهم می آورند. مثل عوارض پوستی (درماتیت ها) و دیگر اثراتی که به نوع حلال بستگی دارد.
• حلال ها در غلظت های بالا می توانند حتی سبب از دست رفتن هوشیاری و مرگ نیز شوند. از طرف دیگر وقتی ما در مواجهه حلال های شیمیایی قرار می گیریم احتمال وقوع حادثه برای ما بیشتر می شود.
∴ حلال ها چگونه وارد بدن ما می شوند :
• از طریق تنفسی :
وقتی ما در یک محیط آلوده به مواد شیمیایی تنفس می کنیم بخارات حلال ها و فیوم ها و مواد شیمیایی می توانند وارد بدن ما شوند.
• از طریق پوستی :
وقتی با حلال ها کار می کنیم می توانند از طریق پوستی وارد بدن شوند.
• از طریق گوارشی :
وقتی که حلال ها به نوعی از طریق دهان وارد بدن ما می شوند(مثل هنگام غذا خوردن یا سیگار کشدن با دست های آلوده) اگر شما فکر می کنید ممکن است سلامتیتان در اثر کار با حلال ها تحت تاثیر قرار گرفته باشد یا نگران هستید که به طور کامل در برابر خطرات حلال ها محافظت نمی شوید می بایست به کارشناس بهداشت حرفه ای امور H.S.E و پزشک طب کار مراجعه کنید.
∴ اقدامات احتیاطی :
• آگاهی شما از خطرات ناشی از حلال ها و نحوه پیشگیری از این خطرات اهمیت زیادی دارد پس به آموزش ها و اقداماتی که از سوی مسئولین H.S.E در این زمینه انجام می شود توجه کافی داشته باشید و در صورت نیاز از آن ها اطلاعات بیشتری درخواست کنید.
• به دستورالعمل ها، توصیه ها، نکات احتیاطی ذکر شده بر روی برچسب های مواد شیمیایی توجه کنید و آن ها را به کار بگیرید.
• بررسی کنید که آیا امکان دارد بتوان از حلال هایی که ایمن تر هستند و خطر کمتری دارند استفاده کرد؟
• از اقدامات کنترلی موجود مثل تهویه، هواکش، هود و… که برای کنترل بخارات ناشی از حلال ها تعبیه شده اند به طور کامل استفاده کنید.
• هر گونه نقص و اختلال در سیستم تهویه ، تجهیزات حفاظت فردی و… را سریعاً به مسئول خود یا کارشناس بهداشت حرفه ای امور H.S.E گزارش کنید.
• از ماسک های تنفسی و دیگر تجهیزات حفاظتی خود مانند دستکش و… استفاده کنید و آن ها را در یک محل تمیز نگهداری کنید.
• تجهیزات حفاظتی خود ( مثل ماسک ها و دستکش ها و …) را تمیز نگه داشته و مطمئن باشید که با شما متناسب باشند.
• در برخی موارد با باز کردن درب و پنجره می توانید از تهویه طبیعی برای کنترل بخارات حلال ها استفاده کنید.
• از استفاده بیش از حد و غیر ضروری حلال ها خودداری کنید.
• درب ظروف حلال ها و مواد شیمیایی را محکم ببندید تا از تبخیر و رها شدن آن ها در فضا جلوگیری شود.
• پارچه ها و کهنه های آغشته به حلال ها را از اطراف محل کار جمع آوری کنید.
• حتی الامکان از تماس پوستی با حلال ها و هر ماده شیمیایی که حاوی حلال می باشد خودداری کنید. برای این کار از تجهیزات حفاظتی مثل دستکش، عینک و پیش بند و… استفاده کنید.
• هیچ گاه از حلال ها ( مثل تینر، بنزین و…) و موادی چون گریس برای تمیز کردن رنگ ها و آلودگی های مواد شیمیایی از روی پوستتان استفاده نکنید.
• در مکان هایی که حلال ها وجود دارند از خوردن و استعمال دخانیات خودداری کنید.
• پس از کار با حلال ها و قبل از خوردن و هم چنین سیگار کشیدن دست هایتان را به طور کامل بشویید.
• در محل هایی که حلال های حاوی کلر وجود دارد از انجام فعالیت هایی مثل حرارت دهی، جوشکاری و… خودداری کنید چرا که گازهای فوق العاده سمی در فضا منتشر خواهد شد.
∴ مسئولیت شما در برابر خطرات ناشی از حلال ها :
• رعایت کردن توصیه های بهداشتی و ایمنی کار با مواد شیمیایی و به کار گیری دستورالعمل هایی که در این زمینه تدوین شده است.
• همکاری با مسئولین و کارشناسان H.S.E در مورد اقدامات کنترلی
• استفاده کامل از اقدامات کنترلی، تجهیزات حفاظت فردی وگزارش نقایص آن ها به مسئولین مربوطه.
• مشارکت فعال در برنامه ها و مراقبت های بهداشتی محل کار.
