بعضی از موادی که در تهیه ظـروف موادغذایی به کار برده شده اند می توانند در حین پخت و پز وارد غذا شده و اثرهایی را به دنبال داشته باشند. انواع ظروف مواد غذایی و تأثیر آن ها در پخت و پز عبارت اند از:
∴ ظروف آلومینیومی
ظروف آلومینیومی سبک هستند و به خوبی گرما را انتقال می دهند. بیش تر از نیمی از ظروف پخت و پز که امروزه به کار برده می شوند آلومینیومی هستند. بعضی شواهد حاکی از آن است که آلومینیوم باعث بیماری آلزایمر می شود که البته این رابطه هنوز به طور کامل به اثبات نرسیده است. افرادی که هر روز از ظروف آلومینیومی پوشش داده نشده برای پخت و پز و نگــه داری مــواد غذایی استفاده می کنند، به طور تقریبــی 3.5 میلـــی گرم آلومینیوم در روز وارد بدن خود مـی کنند. هرچه غذا بیش تر در این ظروف پخته یا نگه داری شود، مقدار آلومینیوم وارد شده به آن بیش تر می شــود. البتــه «سازمان بهداشت جهانــی» تخمین زده است که بزرگ سالان می توانند بیش تر از 50 میلی گرم از این ماده را در روز بدون هیچ ضرری دریافت کنند.
سبزی های برگی و غذاهای اسیدی یا نمکی همچون گوجه فرنگی، مرکبات و ریواس اگر در ظروف آلومینیومی قرار داده شوند بیش ترین آلومینیوم را به خود جذب کرده و باعث ورود مقدار زیادی از آن به غذا می شوند. همچنین باعث می شوند روی این ظروف حالت سوراخ سوراخ بگیرد. بنابراین پختن این مواد در ظروف آلومینیومی توصیه نمی شود.
∴ ظروف مسی
مس هادی خوب گرماست و با آن به خوبی می توان دمای پخت و پز را کنترل کرد. ظروف برنجی هم از مس و روی ساخته شده اند که کم تر به کار می روند. مقادیر اندک مس برای سلامتی مفید است؛ ولی مقادیر زیاد آن می تواند مسمومیت زا باشد، به این خاطر، ظروف مسی را به طور معمول با لایه ای از یک فلز دیگر مثل: قلع، استیل یا نیکل می پوشانند، تا از ورود مس به غذا جلوگیری شود. این لایه در هنگام پخت و پز به مقدار کم در غذا حل می شود، به خصوص اگر غذاهای اسیدی برای مدت طولانی در این ظروف پخته یا نگه داری شوند. همچنین با خراشیدن یا ساییدن این ظروف در هنگام شست وشو، لایه پوششی محافظ از بین می رود. از خراشیدن این ظروف باید خودداری نمود و در ظروفی که لایه پوششی آن ها از بین رفته، نباید پخت و پز کرد.
«سازمان غذا و دارو» در مورد مصرف ظروف مســی بدون پوشش هشـدار داده است؛ زیرا این فلز، هنگامی که در مقادیر زیاد وارد غذا می شود، باعث تهوع، استفراغ و اسهال می شود.
∴ ظـروف استیل
این ظروف از ترکیب آهن و فلزات دیگر ساخته شده اند و بسیار با دوام و در مقابل فرسودگی مقاوم اند. این ظروف حاوی کروم، نیکل، مولیبدن و تیتانیوم هستند که به ظرف حالت سختی می دهند و آن را در مقابل آسیب ناشی از حرارت بالا، خراشیده شدن و ساییده شدن مقاوم می سازند. ظروف استیل حرارت را به طور یکنواخت منتقل نمی کنند. بیش تر این ظروف ته آلومینیومی یا مسی دارند. تولیدکنندگان این ظروف هشدار می دهند که غذاهای اسیدی (مثل گوشت، گوجه فرنگی، آلو، ذرت، لپه، چغندر و…) و نمکی برای مدت طولانی در ظروف استیل نگه داری نشوند.
∴ ظروف نچسـب
اگرچه پوشش این ظروف با خراشیدن یا ساییدن کنده می شود، ولی «سازمان غذا و دارو» تأیید کرده که این ذرات بدون تغییر از بدن عبور می کنند و دفع می شوند و خطری برای سلامتی ندارند.ظروف نچسب تنها وقتی مضر می شوند که تا دمای بالاتر از 350 درجه سانتی گراد یا 650 درجه فارنهایت حرارت داده شوند. این هنگامی رخ می دهد که یک ماهی تابه خالی روی شعله گذاشته شده باشد. در این حالت لایه نچسب، دودی آزاد می کند که سمی و آزاردهنده است؛ البته از دودی که روغن های معمولی روی حرارت ایجاد می کنند، کم تر سمی است.
∴ ظروف یـک بار مـصرف
در هنگام استفاده از ظروف یک بار مصرف، باید به علامت اختصاری که در کف ظرف حک شده توجه کرد:استفاده از ظروف «پلی اتیلنی (PE)» و «پروپیلینی (PP)» که به رنگ سفید می باشند و به طور عمده برای بسته بندی و نگه داری محصولات لبنی، روغن و سرکه به کار می روند، برای مواد غذایی گرم و مرطوب بلامانع است. استفاده از ظروف «پلی استایرنی فوم دار (EPS)» و ظروف «پلی استایرنی سفید رنگ (HIPS)» برای مواد غذایی گرم و مرطوب مشکلی ایجاد نمی کند ولی برای نگه داری مواد غذایی داغ مثلا با دمای 140 درجه سانتیگراد نامناسب است. استفاده از ظروف «پلی استایرنی شفاف» تنها برای نوشیدنی های سرد مناسب است و برای موادغذایی داغ مثل چای و قهوه مناسب نمی باشد.
∴ ظـروف استیل
در اکثر خانه ها آشپزخانه قلب زندگی خانوادگی است. همچنین تامین امنیت این محل یکی از مهمترین مسایل در جهت حفظ سلامت کودک است. در هر آشپزخانه معمولی خطرات پنهانی وجود دارند که می توانند سلامت کودک را تهدید کنند، اما شما با طراحی مناسب و انجام تغییرات لازم می توانید سلامت کودک را تامین کنید. در اینجا برخی موارد که می توانند برای طراحی یک آشپزخانه امن و به درد بخور کاربرد داشته باشند ارائه شده اند:
• شما باید از خطراتی که مواد تمیزکننده خانگی برای کودک دارند آگاه باشید. از موادی استفاده کنید که کمترین میزان سمیت را داشته باشند، آنها را در یک محل امن و قفل شده به نحوی که توجه کودک را جلب نکنند، نگهداری کنید.
• چاقوها و دیگر ابزارهای تیز مانند تیغه های میکسرهای برقی را در کشوهای قفل دار قرار دهید. البته برخی کودکان می توانند قفلهای ایمنی را باز کنند.
• لیوان ها، چاقوها، غذاها و نوشیدنی های داغ را دور از لبه میز قرار دهید. از رومیزی یا چیزهای دیگر مشابه هم استفاده نکنید، زیرا کودک می تواند آن ها را بکشد و هرچه روی میز است روی خودش بریزد.
