برقراری ارتباط مؤثر با دیگران برای بشر که موجودی اجتماعی است یک امر طبیعی و مهم به شمار می آید.
از آنجایی که ما انسان ها به شکل گروهی زندگی می کنیم، چه بخواهیم و چه نخواهیم دائماً در حال برقراری ارتباط با دیگران هستیم زیرا ارتباط فقط این نیست که حرفی بین ما و دیگران ردو بدل گردد بلکه هر آنچه که انجام می دهیم و انجام نمی دهیم توسط دیگران تفسیر شده و در واقع همه اعمال ما نوعی ارتباط به حساب می آیند. تکان دادن سر، روی برگرداندن، اشارات چشمی و بدنی و… هر یک می توانند پیامی را به دنبال داشته و در برگیرنده انواع ارتباط و تعامل با دیگران باشند.
حتی سکوت نیز در برخی مواقع می تواند نشانه های ارتباطی مختلفی را دربرداشته باشد. ما برای برآورده ساختن انواع نیازهای خود ناگزیر از برقراری ارتباط با اطرافیانمان هستیم اما همانطور که می دانیم ارتباطات، زمانی کارآمد خواهند بود که به شیوه «مثبت و سازنده» برقرار شوند و در غیر این صورت دردسرآفرین خواهند شد. برخی از افراد از برقراری ارتباط خوب ناتوان هستند چرا که عناصر ارتباط و عوامل مؤثر بر آن و موانع برسر راه ارتباط صحیح را نمی شناسند.
∴ ارتبـاط مـؤثـر
هدف از برقراری ارتباط با دیگران این است که بتوانید پیام خود را به آنها منتقل سازید. اگر بتوانید پیام خود را با موفقیت به دیگران تفهیم کنید، افکار و ایده های شما بطور مؤثر منتقل خواهد شد، در غیر اینصورت نمی توانید نظر خودتان را با دیگران در میان گذاشته و ارتباط شما با آن ها به خوبی برقرار نخواهد شد و به شکست اهداف فردی یا حرفه ای شما خواهد انجامید. توانایی برقراری روابط اجتماعی، یکی از نشانه های اصلی سلامت روان در افراد است. کسانی که از این توانایی برخوردار نیستند، غالباً دوستان اندکی داشته و شبکه اجتماعی و حمایتی محدودی دارند.
∴ برای برقراری ارتباط موثر با دیگران به نکات زیر توجه داشته باشید:
1/ همیشه و در هر موقعیتی سر وقت و به موقع سر قرارتان حاضر شوید حتی در برخورد اول سعی کنید چند دقیقه زودتر برسید. 2/ در عین حال که باید ظاهری تمیز و آراسته داشته باشید سعی کنید طرز لباس پوشیدن و آرایش تان با موقعیت و زمینه ی ارتباط متناسب باشد. 3/ راحت و آرام باشید چون داشتن احساساتی مثل اضطراب و ناراحتی این برداشت را به طرف مقابل تان القاء خواهد کرد که شما از اعتماد به نفس یا دانش کافی برخوردار نیستید. 4/ خودتان باشید و از گرفتن نقش ها و ژست های مصنوعی که گمان می کنید جلوه بهتری از شما ارائه می دهد اجتناب کنید. 5/ لبخند گرم و ملایمی به لب داشته باشید، هیچ چیز به اندازه لبخند و روی خوش نمی تواند در ایجاد یک برداشت خوب از خودتان موفقیت آمیز باشد. 6/ معرفی دقیق و متناسب با موقعیت از خودتان ارائه دهید. 7/ مثبت نگر باشید حتی اگر با چهره ای انتقادی یا خشک از طرف مقابل تان روبرو شدید، به موقعیت و برقراری ارتباط با دیدی مثبت بنگرید. 8/ رفتاری همراه با فروتنی و ادب داشته باشید و از کوچک شمردن،بی اهمیت دانستن و تمسخر یا بحث با طرف مقابلتان اجتناب کنید. 9/ تمام توجه تان را به طرف مقابل متمرکز کنید و طوری رفتار کنید که او متوجه این امر بشود. 10/ در حین صحبت، ساده و بی آلایش باشید و به اندازه کافی خود افشاگری نمایید، دادن اطلاعات در مورد خود به دیگران به برقراری ارتباط کمک می کند. 11/ هنگام صحبت کردن سعی کنید از موضوع بحث منحرف نشوید. 12/ شنونده خوبی برای آنچه که طرف مقابل تان می گوید، باشید. 13/ به لحن و صوت کلام خود توجه داشته باشید، چرا که با استفاده از نحوه صحیح ادای کلمات می توانید بهترین تأثیر را در دیگران ایجاد نمایید.
∴ مـوانع برقـراری ارتبـاط
اگر پیام شما طولانی و یا همراه با خطاهای زیادی باشد نباید انتظار داشته باشید، که پیام تان به خوبی درک و یا تفسیر شود. سعی کنید از قبل، آمادگی برقراری ارتباط مؤثر با افراد یا گروه های مختلف را در خود ایجاد کنید.
نکته مهم این که، یک برداشت اولیه خوب از خودتان ارائه دهید؛ وقتی برای اولین بار با فرد یا افرادی برخورد می کنید از سوی آن ها مورد ارزیابی اولیه قرار می گیرید که ممکن است تنها ظرف چند ثانیه برداشتی از شما برای ایشان شکل بگیرد.
∴ بـرخی موانـع برقـراری ارتبـاط مؤثر عبـارتند از: 1/ گـوش نـدادن 2/ مسخره کردن 3/ فریاد زدن یا با صدای بلند سخن گفتن 4/ تحقیـر کردن افـراد 5/ خشمـگین شـدن 6/ احسـاس خود را صـادقانه بیـان نکـردن 7/ پیـام های منفـی غیـرکلامی( مثل بی اعتنـایی،عدم توجـه و حـالت تدافعـی) 8/ اخـم کردن و روی درهـم کشیـدن 9/ حـرف دیـگری را قـطع کردن 10/ دروغ گفتــن 11/ تهـدید کـردن 12/ متهـم کـردن یا مقصـر شناختـن 13/ ارزیـابـی های شتـابزده و نتیجـه گیری های عجـولانـه 14/ تعصبـات و تفـکرات قـالبـی و خشـک
∴ مـوارد زیر به بـرقراری ارتبـاط مؤثر کمـک می کند: 1/ به درستی گوش دادن 2/ انتخاب زمان مناسب برای صحبت 3/ برقراری ارتباط غیرکلامی(حرکات و حالات چهره و بدن) 4/ سعی در پی بردن به احساس دیگران 5/ ارائه راه حل های احتمالی 6/ تماس چشمی خوب و حالات چهره ای خوشایند.
